6. Chất liệu tranh: canvas, sơn dầu, lụa, tráng gương, v.v.
Tranh nghệ thuật ngày nay rất đa dạng về chất liệu. Mỗi chất liệu mang một vẻ đẹp và ưu nhược điểm riêng, đồng thời quyết định phần nào giá thành, độ bền của tác phẩm. Dưới đây là một số loại chất liệu phổ biến và cách ứng dụng: Tranh sơn dầu: Là dòng...Tranh nghệ thuật ngày nay rất đa dạng về chất liệu. Mỗi chất liệu mang một vẻ đẹp và ưu nhược điểm riêng, đồng thời quyết định phần nào giá thành, độ bền của tác phẩm. Dưới đây là một số loại chất liệu phổ biến và cách ứng dụng:
- Tranh sơn dầu: Là dòng tranh hội họa vẽ tay truyền thống trên vải bố hoặc gỗ bằng chất liệu sơn dầu. Sơn dầu xuất hiện từ lâu đời và đến nay vẫn được ưa chuộng vì vẻ đẹp sâu sắc, sống động và giá trị nghệ thuật cao. Ưu điểm: mỗi bức tranh sơn dầu là một tác phẩm độc bản hoặc có hạn, nét vẽ và màu sắc có hồn do bàn tay người nghệ sĩ tạo nên. Màu sơn dầu bền, giữ màu hàng chục năm, thậm chí càng lâu càng có chiều sâu. Tranh sơn dầu đặc biệt phù hợp không gian sang trọng, cổ điển hoặc tân cổ điển, làm tôn đẳng cấp của căn phòng. Nhược điểm: giá thành cao hơn tranh in (tranh sơn dầu kích cỡ trung bình thường từ 3 triệu trở lên, tranh cỡ lớn hoặc của họa sĩ tên tuổi có thể hàng chục triệu), thời gian vẽ lâu; tranh mới vẽ có thể lưu mùi sơn một thời gian. Ngoài ra tranh sơn dầu thường cần đóng khung để hoàn thiện vẻ đẹp, nên tổng thể hơi nặng nề hơn so với tranh canvas trơn. Khi sử dụng, tránh để tranh sơn dầu tiếp xúc trực tiếp ánh nắng gắt hoặc nơi quá ẩm để bảo quản lớp màu tốt nhất. Nếu bạn yêu thích nghệ thuật và muốn đầu tư lâu dài, một bức sơn dầu đẹp sẽ là tâm điểm hoàn hảo cho phòng khách hoặc phòng làm việc.
- Tranh lụa: Tranh lụa là loại tranh vẽ truyền thống của châu Á (như tranh lụa Việt Nam, Trung Quốc, Nhật Bản). Họa sĩ sẽ vẽ bằng màu nước hoặc bột màu trên nền lụa tơ tằm mỏng. Kết quả cho ra những bức tranh với màu sắc nhẹ nhàng, đường nét mềm mại và hiệu ứng mờ ảo rất riêng của chất liệu lụa. Ưu điểm: tranh lụa có tính nghệ thuật và giá trị văn hóa cao, thích hợp với không gian mang phong cách Á Đông, Indochine hoặc cổ điển trang nhã. Bề mặt lụa óng ánh dưới ánh sáng tạo chiều sâu, hình ảnh nhân vật và phong cảnh trên lụa thường toát lên vẻ thanh thoát khó chất liệu nào sánh được. Nhược điểm: lụa khá mỏng manh, cần được ép trong khung kính để bảo quản, tránh ẩm mốc và côn trùng. Màu tranh lụa thường nhạt và tinh tế, không rực rỡ được như sơn dầu hay acrylic, nên có thể hơi chìm nếu treo nơi ánh sáng yếu. Giá tranh lụa do nghệ nhân vẽ tay cũng khá cao, thường từ vài triệu trở lên tùy kích cỡ và danh tiếng họa sĩ. Tranh lụa hợp treo ở phòng khách kiểu truyền thống, phòng trà, phòng đọc sách – những nơi yên tĩnh để người xem ngắm kĩ và cảm nhận.
- Tranh tráng gương: Đây là dòng tranh mới xuất hiện những năm gần đây, còn gọi là tranh in phủ kính bóng. Thực chất, tranh được in trên chất liệu như mica, nhựa PVC hoặc gỗ MDF, sau đó phủ lên bề mặt một lớp bóng như gương để tạo độ sáng và phản chiếu. Kết quả là bức tranh nhìn sáng loáng, sắc nét và rất hiện đại. Ưu điểm: màu sắc cực kỳ rực rỡ, hiệu ứng sang trọng, đặc biệt khi có ánh đèn chiếu vào sẽ phản quang bắt mắt. Bề mặt tráng gương cũng giúp chống thấm, chống trầy xước nhẹ và lau chùi rất dễ (chỉ cần khăn ẩm lau là sạch bóng). Nhiều mẫu tranh tráng gương còn in trên tấm nền kính cường lực hoặc mica dày, độ bền cao. Giá cả dòng tranh này ở mức trung – cao, tùy kích thước và khung. Nhược điểm: do mặt tranh bóng gương nên nếu treo đối diện cửa sổ nắng gắt có thể gây chói mắt. Phong cách tranh tráng gương thường hơi hướng hiện đại, glam (hào nhoáng), không thật phù hợp với các không gian cổ điển hay truyền thống. Khi treo, cần cẩn thận vì tranh khá nặng và cứng (nếu là tấm kính lớn). Dòng tranh này lý tưởng cho các căn hộ, nhà phố phong cách hiện đại, tối giản muốn thêm chút sáng bóng, hoặc treo ở sảnh, hành lang tạo cảm giác cao cấp.
- Các chất liệu khác: Ngoài những loại trên, thị trường còn có tranh gỗ (in hoặc khắc trực tiếp lên gỗ, tạo hiệu ứng mộc mạc), tranh kim loại 3D (ghép từ các mảng kim loại tạo thành hình nổi trên tường), tranh resin epoxy (tranh đổ nhựa tạo độ bóng và chiều sâu), tranh thêu, tranh đính đá (thủ công, tạo bề mặt lấp lánh), và tranh sơn mài (tranh truyền thống Việt Nam làm từ sơn mài nhiều lớp). Ví dụ, tranh sơn mài với vỏ trai, vỏ trứng cho hiệu ứng lấp lánh sang trọng, rất hợp không gian mang tính Á Đông cao cấp. Tranh kim loại 3D thì như một món đồ trang trí nghệ thuật, thường được uốn từ sắt, đồng thành hình hoa lá, chim muông gắn lên tường, tạo hiệu ứng thị giác mới lạ và bền bỉ (không lo ẩm mốc). Mỗi loại đều có chỗ đứng riêng. Khi chọn chất liệu, bạn nên cân nhắc phong cách nội thất (ví dụ nhà nhiều đồ gỗ có thể hợp tranh gỗ, tranh sơn mài; nhà hiện đại hợp tranh kim loại, tranh tráng gương), điều kiện môi trường (nơi ẩm tránh tranh giấy không kính, nơi nắng gắt tránh tranh vải dễ phai) và khả năng đầu tư.
Tóm lại, chất liệu quyết định “chất cảm” của bức tranh. Nếu thích vẻ mềm mại nên chọn tranh lụa, thích mạnh mẽ bền chắc chọn tranh kim loại, thích sang trọng bóng bẩy chọn tranh tráng gương, còn an toàn đa năng thì canvas và sơn dầu luôn là lựa chọn hàng đầu. Bạn có thể kết hợp nhiều chất liệu tranh trong cùng một nhà (ví dụ phòng khách treo sơn dầu, phòng ngủ treo canvas) để tạo sự phong phú. Quan trọng là hiểu rõ ưu nhược từng loại để bảo quản và phát huy tối đa vẻ đẹp của chúng trong không gian sống.
