LỐI VỀ

Bố cục và kỹ thuật thể hiện

Bức tranh khắc họa một con đường đất nhỏ chạy xuyên qua làng quê, sử dụng bố cục phối cảnh tuyến tính một điểm tụ. Con đường hẹp dần về phía xa, hướng mắt người xem tới chân trời nơi có hàng dừa và bầu trời, tạo cảm giác chiều sâu không gian rõ rệt. Hai bên đường là những ngôi nhà mái ngói thấp thoáng, bố trí đối xứng tương đối, dẫn dắt tầm nhìn người xem đi sâu vào tranh. Cách sắp xếp này cho thấy họa sĩ đã vận dụng phối cảnh tuyến tính một cách khéo léo: các đường song song (mép đường, mái nhà) hội tụ về điểm xa, làm không gian như mở rộng và mời gọi người xem bước vào khung cảnh làng quê.

Về chất liệu và kỹ thuật, đây là tác phẩm hỗn hợp trên toan canvas, kết hợp acrylic, sơn dầu và sáp dầu (oil stick). Họa sĩ đã sử dụng acrylic nhanh khô để phủ những mảng màu nền lớn (như bầu trời xanh, mây trắng hoặc mảng tường nhà), sau đó dùng sơn dầu để thêm chi tiết và chiều sâu màu sắc. Sơn dầu nổi tiếng với khả năng tạo màu sắc phong phú và hòa trộn mượt mà, có thể thấy ở cách bầu trời trong tranh chuyển sắc dịu nhẹ hay ở sắc độ đậm nhạt trên tường nhà và tán cây. Oil stick (dạng sáp dầu) nhiều khả năng được dùng để nhấn mạnh các đường viền hay chi tiết nhỏ: ví dụ như vạch những đường viền mái ngói, thân dừa, hay nét phác cành lá, tạo cử chỉ bút pháp mạnh mẽ hơn. Sự kết hợp này mang lại hiệu ứng bề mặt đa dạng – chỗ thì mịn màng loang màu, chỗ lại dày dặn nổi khối. Thật vậy, người họa sĩ đã “sử dụng chất liệu sơn dầu, acrylic để vẽ theo lối tả thực, đồng thời phủ lên tranh một gam màu trầm để tạo nên khung cảnh làng quê đầy hoài niệm. Các chi tiết như triền đê, đường làng, ngõ nhỏ… được khắc họa tỉ mỉ đến từng đường nét, và tác phẩm còn được điểm xuyết bởi sắc nắng để thêm phần sinh động, giàu sức gợi”​. Có thể thấy những mảng màu tươi sáng như màu hoa, màu nắng trên mái ngói được tô dày hơn, nổi bật trên nền tường và nền trời mịn màng, tạo nên độ tương phản về chất liệu rất thú vị giữa chỗ sơn dày và chỗ mỏng mịn.

Màu sắc của bức tranh tươi sáng và rực rỡ. Gam màu chủ đạo là những tông ấm áp và tự nhiên: màu vàng nhạt của nắng trải trên lối đi, màu đỏ nâu của mái ngói cũ, màu vàng đất của tường nhà đã phai màu thời gian, đan xen với màu xanh cây cối và sắc hoa rực rỡ. Bầu trời cao với mây trắng được vẽ bằng những gam xanh dương nhẹ, làm nền cho tổng thể cảnh vật bên dưới. Sự phối hợp hài hòa này giúp bức tranh cân bằng thị giác: các mảng màu rực rỡ của hoa lá được tiết chế bởi màu nền trầm lắng của tường nhà và con đường. Ánh sáng nắng nhẹ ban trưa chan hòa khắp cảnh, không tạo ra tương phản gắt mà chỉ phủ một lớp sáng dịu lên mái nhà, ngọn cây. Nhờ đó, cảnh vật hiện lên rõ nhưng vẫn mềm mại, không bị chói lóa. Bóng đổ có thể thấy lờ mờ dưới hiên nhà hay bên lề đường, cho người xem cảm nhận về thời điểm buổi trưa yên ả của miền quê. Sắc nắng được họa sĩ nhấn mạnh vừa đủ – những chấm nắng trên tán lá, trên bờ tường – như những điểm nhấn “điểm xuyết” làm cho khung cảnh thêm phần sinh động và giàu sức gợi​.

Nhìn chung, kỹ thuật vẽ của họa sĩ cho thấy sự kết hợp giữa tỉ mỉ và phóng khoáng. Nhiều chi tiết hiện thực được trau chuốt kỹ lưỡng: từng viên ngói xếp lớp trên mái nhà, những chậu cây cảnh trước hiên được phân định rõ hình khối, hay sợi dây điện mảnh mai vắt ngang bầu trời được vẽ rất tự nhiên, chính xác. Sự tỉ mỉ này khiến khung cảnh làng quê hiện lên chân thực, sống động, giống như một lát cắt đời thực. Tuy vậy, nếu quan sát kỹ bề mặt tranh, ta có thể thấy dấu vết của bút vẽ và sáp dầu khá thoáng và tự do, không quá ràng buộc chi tiết nhỏ nhặt. Những đám mây trắng được tạo bởi những nét cọ lớn, vệt sơn quệt nhẹ để tạo độ xốp bồng bềnh; tán lá dừa hay bụi hoa được thể hiện bằng những vệt màu chồng lớp hơn là từng chiếc lá tách bạch. Lối vẽ này tạo cảm giác chuyển động và sức sống cho cảnh vật, khiến người xem như cảm nhận được làn gió nhẹ đang thổi qua con đường, lay động những tàu dừa và cánh hoa trong nắng. Nhờ bố cục phối cảnh tốt, việc phối hợp chất liệu khéo léo và màu sắc sáng trong, bức tranh đạt được độ sâu không gian và độ sáng hài hòa, truyền tải chân thực hồn quê qua cả hình ảnh lẫn kỹ thuật thể hiện.

Phong cách nghệ thuật

Về phong cách, tác phẩm này thuộc khuynh hướng hiện thực trữ tình – tức là vẽ hiện thực một cách sinh động và có chất thơ, gợi cảm xúc nhiều hơn là chỉ ghi chép. Cảnh vật trong tranh được mô tả khá chính xác đời thực (nhà cửa, cây cối, cảnh quan), nhưng không hề khô khan mà trái lại rất đỗi nên thơ. Điều này thể hiện qua bút pháp giàu cảm xúc: những mảng màu tươi tắn, đường nét mềm mại và ánh sáng êm dịu tạo nên một không khí trữ tình, lãng mạn bao trùm. Phong cách này làm ta liên tưởng đến những bức tranh phong cảnh Á-Âu giao thoa của các họa sĩ Việt Nam thế kỷ 20, nơi kỹ thuật tạo hình phương Tây (phối cảnh, hình khối, sơn dầu) được vận dụng để tả lại đề tài phương Đông quen thuộc bằng một tâm hồn nhạy cảm. Thật vậy, ngay từ thời Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương, nhiều họa sĩ Việt đã vẽ phong cảnh làng quê với tinh thần vừa hiện thực vừa nên thơ, làm say lòng người xem bởi vẻ đẹp dung dị của quê hương. Những tác phẩm ấy thường có bố cục chặt chẽ, màu sắc trong sáng giàu sức biểu cảm. Chẳng hạn, tranh phong cảnh làng quê của danh họa Nguyễn Tiến Chung, Lê Phổ hay Tô Ngọc Vân thời kỳ 1930-1945 thường sử dụng bảng màu tươi sáng, bố cục cân đối với tiền cảnh, trung cảnh, hậu cảnh rõ ràng, và lối vẽ thoáng đạt mang chút ảnh hưởng Ấn tượng. Điều này tạo nên một dòng tranh phong cảnh trữ tình rất đặc trưng trong mỹ thuật Việt Nam. Bức tranh làng quê của chúng ta cũng nằm trong mạch nguồn đó – nó vừa chân thực đời thường, vừa gợi cảm như một bài thơ đồng quê.

Có thể thấy thấp thoáng ảnh hưởng của hội họa Ấn tượng và Hậu Ấn tượng trong cách xử lý màu sắc và nét vẽ. Tương tự như tranh Ấn tượng, họa sĩ tập trung khắc họa không khí và ánh sáng tự nhiên của khoảnh khắc (ở đây là một trưa nắng nhẹ), dùng những sắc màu nguyên tươi tắn và tương phản màu bổ túc (xanh của cây và đỏ của mái ngói, vàng của nắng và tím nhạt của bóng râm…) để làm phong phú bức tranh. Các nét bút vờn mây, vờn lá không tỉa tót đến từng chi tiết nhỏ mà buông lỏng, tạo cảm giác rung động thị giác giống như cách Monet hay Pissarro gợi tả thiên nhiên thoáng qua. Bên cạnh đó, Hậu Ấn tượng thể hiện ở chỗ tranh không chỉ ghi lại ấn tượng thị giác mà còn truyền tải tâm trạng chủ quan của người vẽ. Ta cảm nhận được trong những gam màu trầm ấm và đường nét hoài cổ một nỗi niềm thương nhớ, tương tự như cái tình cảm hoài hoài mà Hậu Ấn tượng phương Tây (như Van Gogh, Gauguin) thường gửi gắm vào phong cảnh. Bút pháp có phần biểu cảm (expressive) thể hiện qua những chỗ vẽ thoải mái, không ràng hình, gợi nhớ đến tranh của Van Gogh với những nét màu xoáy và mạnh để biểu lộ cảm xúc nội tâm. Dĩ nhiên, bức tranh này không đi xa đến mức biến dạng hay trừu tượng; nó vẫn giữ lại sự mộc mạc chân phương của cảnh thật, chỉ thêm vào đó chút bay bổng lãng mạn vừa đủ. Chính sự đan xen giữa tính tả thực và tính gợi cảm đó đã làm nên nét hiện thực trữ tình riêng của tác phẩm.

Nếu so sánh, ta có thể thấy bức tranh gần gũi với tinh thần trong tranh phố cổ của danh họa Bùi Xuân Phái – dẫu đề tài một bên là phố thị, một bên là thôn quê. Tranh Bùi Xuân Phái nổi tiếng vì chất hiện thực dung dị hoà quyện với hoài niệm man mác, tạo nên cái hồn rất riêng cho phố phường Hà Nội xưa​. Ở bức tranh làng quê này cũng vậy, phong cảnh được vẽ thật đến từng mái ngói, góc sân; nhưng bao trùm lên là không khí tĩnh lặng và hoài cổ, như thể mỗi ngôi nhà, con đường đều chất chứa kỷ niệm của người nghệ sĩ. Nói cách khác, họa sĩ không chỉ vẽ cảnh mà còn vẽ hồn cảnh, truyền tải được cảm xúc trữ tình qua bút pháp hiện thực. Phong cách ấy phản ánh sự tiếp nối truyền thống hội họa phong cảnh Việt Nam: từ thời các họa sĩ Trường Mỹ thuật Đông Dương vẽ tranh quê hương với bút pháp tây phương mà tình ý dân tộc, cho tới các họa sĩ đương đại tiếp tục vẽ làng quê với kỹ thuật hiện đại nhưng tâm hồn vẫn hướng về cội nguồn. Có thể xem đây là một tác phẩm tiêu biểu cho dòng tranh phong cảnh lãng mạn, trữ tình trong mỹ thuật Việt – dòng tranh đã được định hình qua nhiều thập kỷ và vẫn tiếp tục chảy mãi.

Biểu tượng và cảm xúc

Bức tranh không chỉ miêu tả cảnh vật, mà còn hàm chứa nhiều biểu tượng của đời sống thôn quê Việt Nam và gợi lên những cảm xúc sâu lắng cho người xem. Trước hết, hình ảnh những ngôi nhà mái ngói cũ với tường vôi đã sẫm màu thời gian là biểu tượng rõ nét của làng quê truyền thống. Mái ngói đỏ đã phai, điểm xuyết rêu phong, gợi nhắc đến biết bao thế hệ đã sinh sống dưới mái nhà ấy. Trong tranh của Bùi Xuân Phái, ta từng bắt gặp “những mái ngói rêu phong, những mảng tường xiêu vẹo… như những khung cửa sổ không mở ra không gian mà mở vào thời gian”​. Cũng tương tự, những mái nhà và bức tường cũ trong bức tranh này như cánh cửa mở vào miền ký ức, dẫn dắt người xem trở về với dĩ vãng của làng quê xưa. Nó biểu tượng cho bề dày lịch sử và tính liên tục của văn hóa thôn quê: mặc cho thời gian bào mòn, ngôi làng vẫn đứng đó, lưu giữ dấu ấn của cha ông.

Trên hiên nhà và dọc lối đi, ta thấy những chậu cây cảnh và bụi hoa rực rỡ. Chi tiết này tượng trưng cho tình yêu thiên nhiên và cái đẹp bình dị của người dân quê. Từ xưa, thú chơi cây cảnh, trồng hoa trước sân đã ăn sâu vào nếp sống thôn dã Việt Nam; một ngôi nhà dù đơn sơ cũng điểm vài chậu cúc, khóm hồng cho tươi thắm. Những bông hoa đỏ, tím, vàng trong tranh vừa tạo điểm nhấn thị giác, vừa mang ý nghĩa sức sống và niềm vui của cuộc sống đồng quê. Chúng như những nốt nhạc tươi vui điểm xuyết trên nền bản nhạc êm dịu của cảnh làng, thể hiện sự gắn bó hài hòa giữa con người và thiên nhiên.

Hình ảnh hàng dừa cao vút phía xa xa là một biểu tượng đặc trưng của làng quê, nhất là ở vùng quê miền Nam bộ hoặc duyên hải. Cây dừa gợi lên khung cảnh nhiệt đới thân thuộc, gắn liền với ký ức tuổi thơ của nhiều người ở quê: những trưa hè nằm dưới gốc dừa nghe tiếng lá xào xạc, hay hình bóng hàng dừa in xuống mặt ao. Trong tranh, hàng dừa đứng lặng dưới bầu trời xanh, như những người bạn canh gác cho làng, đồng thời tạo đường nét nhịp điệu vươn cao đầy sức sống cho bố cục. Cùng với bầu trời trong và mây trắng bồng bềnh, hàng dừa khiến không gian bức tranh trở nên khoáng đạt, gợi cảm giác tự do, thanh thản.

Một chi tiết rất thực tế nhưng lại nhiều ý nghĩa là dây điện chạy ngang qua không gian. Sự xuất hiện của đường dây điện báo hiệu sự chuyển mình của nông thôn – từ chỗ thuần nông, làng quê đã có điện về, có sự chạm tới của hiện đại. Hình ảnh này vừa tả thực (vì ngày nay, hầu như làng nào cũng có mạng lưới điện chằng chịt), vừa có tính biểu tượng cho thời kỳ quá độ. Nó gợi lên cảnh thôn quê thời kỳ khoảng nửa cuối thế kỷ 20, khi đất nước bắt đầu hiện đại hóa nông thôn: những mái nhà ngói cũ kỹ nay có thêm bóng dáng cột điện, sợi dây điện – dấu hiệu của văn minh mới len lỏi. Sự đan xen cũ – mới này mang lại chút suy tư: phải chăng họa sĩ muốn nhấn mạnh sự giao thoa giữa quá khứ và hiện tại trong bức tranh? Dây điện cắt ngang bầu trời, về tạo hình có thể coi là một đường kẻ chia không gian, như vạch ra ranh giới mong manh giữa hoài niệm xưa cũ (phía dưới làng quê cổ kính) và hiện thực đương thời (biểu trưng bởi công nghệ điện khí hóa). Tuy nhiên, sợi dây ấy cũng nối liền các ngôi nhà với nhau, ẩn dụ cho sợi dây liên kết thời gian – như thể quá khứ và hiện tại, truyền thống và hiện đại, cuối cùng vẫn gắn kết trong cùng một không gian làng quê thân yêu.

Tất cả những chi tiết trên, hòa quyện trong một khung cảnh vắng bóng con người, đã tạo nên một bầu không khí đặc biệt tĩnh lặng và nội tâm. Con đường đất vắng vẻ, không một bóng người qua lại, thoạt nhìn có vẻ đìu hiu nhưng chính sự vắng lặng đó lại làm tăng thêm chiều sâu cảm xúc. Vì sao không có người? Có lẽ họa sĩ cố tình loại bỏ hình bóng con người để người xem tự mình bước vào không gian ấy, lắng nghe tiếng nói vang lên từ ký ức và thiên nhiên. Con đường trống trải trải dài đến vô tận, như dẫn dắt ta vào miền hồi tưởng. Người xem có cảm giác như mình đang đứng ở đầu làng vào một trưa vắng, mọi công việc đồng áng đã tạm nghỉ, người dân đang ngủ trưa trong nhà, chỉ còn lại cảnh vật yên ả. Khoảnh khắc ấy thật lặng yên – đủ yên để ta nghe tiếng lá cây xào xạc, tiếng chim đâu đó và cả tiếng lòng mình. Nó mang đến một thoáng dừng chân trong nhịp sống, khi tâm hồn ta được dịp lắng đọng, hoài niệm về những gì đã qua.

Cảm xúc chủ đạo mà bức tranh gợi lên là sự hoài niệm, bâng khuâng về một làng quê thân thuộc đã in sâu trong tâm trí. Từng hình ảnh – mái ngói, bờ tường, khóm hoa, hàng dừa, con đường vắng – đều như những mảnh ghép của ký ức tập thể bao người Việt về quê hương. Màu sắc và ánh sáng dịu dàng như phủ lên cảnh vật một lớp sương thời gian mỏng, khiến ta có cảm giác đang nhìn qua lăng kính của quá khứ. Quả thật, “làng quê trong cảm quan của họa sĩ mang màu sắc của hoài niệm và quá vãng”​. Đó là hoài niệm về tuổi thơ nơi thôn dã, về mái nhà ông bà xưa cũ, về con đường đất từng in dấu chân trần bé nhỏ. Người xem tranh dễ cảm thấy lòng mình chùng lại một nhịp, nao nao nhớ quê nhà hoặc một thời đã xa. Một bạn trẻ khi thưởng thức tranh làng quê đã chia sẻ: “Tranh của anh gợi lên một vẻ đẹp trầm mặc, buồn man mác nhưng cũng rất đỗi mơ mộng và thi vị. Những hình ảnh đó giờ đây cũng ít đi hẳn nên xem tranh… mình như được quay về với tuổi thơ”​. Thật vậy, bức tranh đẹp một cách trầm mặc, không huy hoàng lộng lẫy mà bình dị lặng lẽ, khiến ta thấy buồn man mác vì những gì đang phai nhạt dần. Nhưng đồng thời nó lại rất mộng mơ và thi vị, làm ta say sưa trong vẻ đẹp thanh bình ấy và mỉm cười vì cảm nhận được hạnh phúc giản đơn của cuộc sống thôn quê. Khung cảnh “thanh bình, nên thơ” này còn có thể xua tan đi những ưu phiền của người ngắm, đưa tâm hồn họ trở về trạng thái an yên​. Trong khoảnh khắc đứng trước tranh, người xem như tìm lại được một phần chính mình trong những hoài niệm ấu thơ, cảm nhận hơi ấm thân thuộc của quê hương yêu dấu.

Tóm lại, bức tranh không chỉ miêu tả một làng quê, mà còn chuyên chở những giá trị tinh thần sâu sắc. Nó là biểu tượng cho vẻ đẹp muôn thuở của nông thôn Việt Nam – một vẻ đẹp bình dị, mộc mạc mà vô cùng đằm thắm, thân thương. Đồng thời, nó gợi nhớ chúng ta về dòng chảy thời gian: về quá khứ êm đềm và sự đổi thay lặng lẽ. Người xem tìm thấy trong tranh cả niềm vui lẫn nỗi buồn: vui vì cảnh quê vẫn đẹp và gần gũi quá, buồn vì biết rằng nhịp sống hiện đại rồi sẽ làm những hình ảnh ấy dần thưa vắng. Bởi thế, cảm xúc đọng lại sau cùng là một nỗi bùi ngùi thương nhớ, nhưng không bi lụy; đó là thứ hoài niệm trong trẻo làm giàu thêm tâm hồn, khiến ta trân trọng hơn những gì thuộc về quê hương, cội nguồn.

Liên hệ nghệ sĩ và bối cảnh sáng tác

Bức tranh phong cảnh làng quê này nằm trong mạch cảm hứng quen thuộc của nhiều thế hệ họa sĩ Việt Nam, từ giữa thế kỷ 20 đến nay. Ta có thể liên hệ đến một số họa sĩ và tác phẩm tiêu biểu để hiểu rõ hơn bối cảnh nghệ thuật của tranh:

Trước hết, về tinh thần hoài niệm và chất trữ tình, không thể không nhắc đến Bùi Xuân Phái – danh họa nổi tiếng với loạt tranh “phố Phái” Hà Nội. Dù Bùi Xuân Phái vẽ phố thị, tranh của ông và bức tranh làng quê này có điểm chung ở chỗ đều gợi lên hồn xưa một cách da diết. Bùi Xuân Phái đã “thấm đẫm cái hồn cốt” của Hà Nội cổ kính, gửi vào những bức tường rêu phong, mái ngói cũ kỹ những hoài cảm và nỗi niềm man mác về sự đổi thay của thời cuộc​. Tương tự, họa sĩ của bức tranh làng quê cũng đặt vào từng mảng tường, con đường quê những ký ức thầm lặng. Cách Bùi Xuân Phái viền nét đậm cho hình nhà cửa, làm phố xá như có chiều sâu và rung cảm, có thể đã gợi ý cho kỹ thuật dùng sáp dầu viền nét mái nhà, thân cây trong tranh này, tạo nên dáng vẻ vừa chắc khỏe vừa phảng phất xưa cũ. Nhìn chung, cả hai đều dùng bút pháp giản dị để biểu đạt hoài niệm, khiến người xem rung động trước cái hồn dân tộc ẩn trong cảnh vật quen thuộc.

Về phương diện màu sắc và kỹ thuật, bức tranh khiến ta liên tưởng đến phong cách của Văn Dương Thành, nữ họa sĩ Việt Nam đương đại nổi tiếng quốc tế. Văn Dương Thành thường vẽ phong cảnh và phố phường Việt Nam với màu sắc rực rỡ, bố cục hài hòa, kết hợp tinh tế giữa phong cách hội họa Á Đông và kỹ thuật hội họa hiện đại phương Tây​. Tranh của bà mang đậm âm hưởng Ấn tượng với những mảng màu tươi sáng, giàu chất nhạc và cảm xúc. Bức “Hoa bên hồ Hoàn Kiếm” (2019) của Văn Dương Thành chẳng hạn, đã ghi lại khoảnh khắc nắng vàng rực rỡ trên mái cong, cỏ cây hoa lá lung linh, khiến người xem cảm nhận được cả không khí trong lành và nhạc điệu của màu sắc​. Trong bức tranh làng quê này, ta cũng bắt gặp sự tươi tắn của màu nắng, màu hoa và bố cục thoáng đạt, cân đối – những điểm tương đồng với phong cách Văn Dương Thành. Dù đề tài khác nhau, cả hai đều cho thấy sự tiếp thu ảnh hưởng mỹ thuật phương Tây (ánh sáng, màu sắc ấn tượng) để tôn vinh vẻ đẹp quê hương. Có thể nói, tranh làng quê này đứng trên vai những thành tựu mỹ thuật Đông Dương, tiếp nối dòng tranh phong cảnh đầy chất thơ mà các thế hệ họa sĩ từ thời Trường Mỹ thuật Đông Dương đến nay đã miệt mài vun đắp.

Về cảm xúc trữ tình và tính cá nhân, ta nên nhắc đến họa sĩ Trịnh Cung – một đại diện tiêu biểu của hội họa lãng mạn miền Nam Việt Nam trước 1975. Trịnh Cung nổi tiếng với những tác phẩm giàu chất thơ và chiều sâu nội tâm, thường phản ánh ký ức và thân phận con người. Tiêu biểu như bức “Mùa thu tuổi nhỏ” của ông – một tác phẩm gắn liền với những năm tháng tuổi thơ cơ cực của chính họa sĩ​. Trịnh Cung đã vẽ lại mùa thu ấu thơ của mình với biết bao xúc cảm hoài niệm, bức tranh vì thế lay động lòng người xem bằng cái tình chân thành của người nghệ sĩ đối với quá khứ. Bức tranh làng quê chúng ta đang phân tích, tuy khác tác giả, nhưng cùng chung mạch cảm xúc ấy: đều là những hoài niệm cá nhân mang tính phổ quát, ai nhìn vào cũng thấy bóng dáng tuổi thơ của mình. Trịnh Cung và các họa sĩ miền Nam trước 1975 (như Đinh Cường, Nguyễn Trung…) đã từng dành nhiều tâm huyết để vẽ những cảnh quê hương, phố thị với góc nhìn trữ tình, lãng mạn giữa bối cảnh xã hội nhiều biến động. Họ muốn lưu giữ lại trên toan vẽ một thế giới đã mất hoặc đang mất – rất tương đồng với mục đích của bức tranh làng quê này là níu giữ vẻ đẹp mộc mạc của đời sống thôn dã trước guồng quay đô thị hóa.

Cuối cùng, nhìn vào bối cảnh sáng tác đương đại, ta thấy bức tranh cũng hòa chung dòng chảy nỗ lực bảo tồn ký ức văn hóa trong mỹ thuật Việt Nam hiện nay. Ngày nay, diện mạo làng quê Việt đã đổi thay nhanh chóng: nhiều nơi đường làng thành đường bê tông, nhà ngói hóa nhà tầng, khung cảnh xưa cũ dần phai nhạt. Nhiều họa sĩ trẻ khi vẽ đề tài làng quê đã phải dựa vào hồi ức và tư liệu để tái hiện quá khứ. Chẳng hạn, họa sĩ 9x Trần Nguyên cho biết anh gặp khó khăn vì “bối cảnh làng quê hiện nay đã bị bê tông hóa… Kiến trúc nhà ở ngày xưa không còn nguyên trạng”, nên anh phải “tái hiện khung cảnh làng quê bằng hồi ức tuổi thơ, song song là đi vẽ trực họa tại các làng cổ” để giữ được cái hồn xưa​. Tấm lòng hoài cổ và tha thiết ấy cũng chính là động lực thúc đẩy nhiều nghệ sĩ sáng tác về làng quê. Họ xem tác phẩm của mình như một cách lưu giữ tinh hoa văn hóa dân tộc trước đà hiện đại hóa​. Bức tranh làng quê với mái ngói, hàng dừa, con đường đất… chính là một “thước phim” quay chậm về di sản tinh thần đó. Nó ra đời có lẽ không chỉ để thưởng ngoạn mỹ thuật, mà còn như một tư liệu tình cảm nhắc nhở chúng ta nhớ về cội nguồn. Trong bối cảnh hội họa đương đại, khi các trào lưu mới liên tục xuất hiện, thì dòng tranh phong cảnh làng quê trữ tình này vẫn âm thầm chảy, được nối tiếp từ thế hệ này sang thế hệ khác, như một sợi chỉ đỏ gắn kết nghệ thuật với ký ức cộng đồng.

Tóm lại, bức tranh phong cảnh làng quê Việt Nam với chất liệu hỗn hợp đã được phân tích cho thấy vẻ đẹp toàn diện từ bố cục, kỹ thuật đến phong cách, ý nghĩa. Đó là một tác phẩm có bố cục sâu, màu sắc tươi sáng và kỹ thuật vẽ điêu luyện; một phong cách hiện thực trữ tình đậm chất Việt Nam; những biểu tượng đời thường mà thấm đẫm ý nghĩa; và một bối cảnh nghệ thuật – lịch sử trải dài từ quá khứ đến hiện tại. Bức tranh gợi lên cảm giác bình yên và thân thuộc, tựa hồ như một bài thơ quê hương bằng đường nét và màu sắc. Nó nhắc nhở chúng ta về giá trị của quê hương trong tâm hồn, về sự nối tiếp của truyền thống qua thời gian. Đây thực sự là một tác phẩm nghệ thuật không chỉ đẹp về hình thức mà còn giàu có về tinh thần, làm lay động người xem bằng vẻ đẹp và hoài niệm mà nó truyền tải.